Een aantal essentiële documenten die betrekking hebben op een nalatenschap, worden sinds kort verzameld in een Centraal Erfrechtregister. Dat moet leiden tot een vlottere afwikkeling van de erfenis.
Een overlijden is altijd een moeilijk moment. Emoties moeten vaak plaatsmaken voor de afhandeling van een aantal praktische zaken. De begrafenis moet geregeld worden, de gemeente moet op de hoogte gebracht worden, allerlei instanties (de bank, het ziekenfonds, de verzekeringsmaatschappij, …) dienen geïnformeerd te worden, enzovoort. En dan is er nog de afwikkeling van de nalatenschap.
Als nabestaande kunt u drie houdingen aannemen ten opzichte van een erfenis. U kunt ervoor kiezen ze gewoonweg te aanvaarden. Die acceptatie kan zelfs stilzwijgend gebeuren, zonder dat u dat beseft. Haalt u na het overlijden van een familielid bijvoorbeeld zijn of haar woning leeg, dan is er het vermoeden dat u de nalatenschap aanvaardt, zelfs wanneer daarin schulden aanwezig zijn.
U kunt de erfenis ook meteen verwerpen. Die optie is aangewezen wanneer u zeker weet dat daarin meer schulden dan inkomsten aanwezig zijn. U erft dan niets, maar u bent ook niet gehouden tot het betalen van de openstaande bedragen. Bent u niet zeker van (de omvang van) eventuele schulden in de nalatenschap, dan is er nog een derde mogelijkheid: de aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving.
Bij die laatste optie maakt de notaris vooraf een inventaris op van alle activa en passiva in de nalatenschap. Zo weet u waar u aan toe bent, en kunt u op basis daarvan beslissen of u de erfenis finaal aanvaardt of niet. U kunt dan nooit tot méér gehouden worden dan de waarde van de activa die u erft. In het slechtste geval erft u dus niets, maar blijft u wel gevrijwaard van eventuele schulden die de overledene gemaakt heeft.
Verklaring afleggen
Wie een nalatenschap uitdrukkelijk verwerpt of aanvaardt onder voorrecht van boedelbeschrijving, dient daartoe een verklaring af te leggen bij een notaris. Tot voor kort werden de gegevens van zulke verklaringen op papier bijgehouden door de griffie van de rechtbank van eerste aanleg (in het arrondissement van de woonplaats van de overledene). In het geval van meerdere erfgerechtigden kon dat leiden tot onoverzichtelijke situaties.
Daarom werd onlangs het Centraal Erfrechtregister in het leven geroepen. Daarin worden alle nieuwe verklaringen met betrekking tot verwerping en aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving automatisch opgenomen. Alle betrokkenen – zowel burgers als professionelen (advocaten, notarissen, …) – kunnen het register gratis raadplegen. Dat gebeurt voorlopig nog door een e-mail te sturen naar cer@fednot.be.
In het nieuwe register worden ook de akten en de attesten van erfopvolging opgenomen. Dat zijn documenten die ervoor zorgen dat de bankrekening van de overledene gedeblokkeerd kan worden. Ze worden meestal opgemaakt door een notaris, op verzoek van de wettelijke erfgenamen die op dat moment financiële middelen nodig hebben om de eerste kosten na het overlijden te kunnen betalen.
Conclusie
Het Centraal Erfrechtregister verzamelt een aantal essentiële documenten die betrekking hebben op een nalatenschap. Het nieuwe initiatief is ook een handig aanspreekpunt bij de zoektocht naar de betrokken notarissen. Nabestaanden hoeven zich dus niet langer tot verschillende instanties te richten. In de (verre) toekomst zal het register ook online beschikbaar zijn, zodat u niet langer hoeft te e-mailen.
