De 28 Europese lidstaten hebben dinsdag een nieuwe ‘zwarte’ lijst goedgekeurd van landen die ze beschouwen als belastingparadijzen. Op de lijst staan voortaan vijftien landen. Daarbij ook de Verenigde Arabische Emiraten, waarvan de ‘naming and shaming’ op het laatste moment nog tegengehouden dreigde te worden.
De eerste zwarte lijst dateert van eind 2017 en bevatte de namen van 17 landen en jurisdicties die weinig of geen inspanningen doen om belastingontduiking en -ontwijking tegen te gaan. De lijst werd sindsdien al verschillende keren geactualiseerd. Sinds december 2018 stonden er 5 landen op de zwartelijst en 63 op de ‘grijze’ lijst van landen die verdere opvolging verdienen.
De EU heeft nu een grondige herziening doorgevoerd. De ministers van Financiën van de 28 lidstaten hebben dat proces dinsdag gefinaliseerd door de zwartelijst uit te breiden van 5 naar 15 landen en jurisdicties. Opvallend is dat ook de Verenigde Arabische Emiraten de lijst hebben gehaald. Twee EU-lidstaten, en dan met name Italië, wilden dat nochtans ten allen prijze vermijden. Vooral voor Rome is Abu Dhabi een belangrijke handelspartner. De nieuwe grijze lijst omvat nog 33 namen.
De Roemeense minister van Financiën Eugen Orlando Teodorovici zat dinsdag de vergadering met zijn collega’s voor en zei voor de start dat hij niet dacht dat er een nieuwe zwartelijst zou worden goedgekeurd. Maar dat is dan toch gelukt. ‘De lijst’, zo verklaarde hij, ‘is belangrijk gebleken bij het uitvoeren, via samenwerking, van de EU-agenda voor het verbeteren van wereldwijde belastingpraktijken, het bestrijden van belastingontwijking en het bevorderen van goed bestuur en transparantie.’
Ook de Europese Commissie reageert opgetogen op de nieuwe zwartelijst. Zij leverde het voorbereidende werk. ‘De EU-lijst van belastingparadijzen is een echt Europees succes. Hij heeft een overdonderend effect op fiscale transparantie en billijkheid wereldwijd’, reageerde commissaris voor Economische en Financiële Zaken Pierre Moscovici. ‘Dankzij dit proces hebben tientallen landen schadelijke belastingregelingen afgeschaft en zich aangepast aan internationale normen inzake transparantie en eerlijke belastingheffing.’
De vijftien jurisdicties op de Europese zwartelijst van belastingparadijzen zijn: Amerikaans Samoa, Guam, Samoa, Trinidad en Tobago, en de Amerikaanse Maagdeneilanden, die er al sinds december 2017 op staan, en Aruba, Barbados, Belize, Bermuda, Dominica, Fiji, de Marshalleilanden, Oman, de Verenigde Arabische Emiraten en Vanuatu.
Twee zwarte lijsten
De zwarte lijst met belastingparadijzen mag overigens niet verward worden met de zwarte lijst met risicolanden voor terrorismefinanciering en witwaspraktijken staan, die vorige week afgewezen werd door de lidstaten. Op die lijst, die opmaakt werd door de Commissie, staan 23 landen die te weinig doen tegen de financiering van terrorisme of het witwassen van misdaadgeld, maar de lidstaten willen die naar verluidt niet aanvaarden omdat Saoedi-Arabië en de Verenigde Staten erop staan.
De EU-landen hebben de Commissie de opdracht gegeven haar huiswerk opnieuw te maken. Ook al zijn de twee zwarte lijsten niet onderling inwisselbaar, bewijzen beide discussies volgens critici hoe moeilijk de EU het heeft om haar handelspartners te berispen.
